HAKKELAARSBRUG

HAKKELAARSBRUG – naam van de ijzeren ophaalbrug over de Naardertrekvaart aan het eind van de Googweg.

Houten Hakkelaarsbrug

De eerste brug op deze plek was van hout en werd in 1641 aangelegd na het gereedkomen van de trekvaart van Muiden naar Naarden. Hij werd met de hand gedraaid. Op diverse plekken langs de vaart werd tol geheven om het onderhoud te kunnen betalen. Dat gold ook voor het landverkeer. Voor de inning ervan stond er een tolhek, ook wel Hakkelaarshek genoemd.

De huidige karakteristieke ijzeren ophaalbrug, na verloop van tijd voorzien van elektrische bediening, ligt er sinds 1920. Merkwaardig is dat deze bijzondere brug nooit een rijksmonument is geworden en pas in 2022 tot gemeentelijk monument is gepromoveerd. Willem Voskuilen heeft de brug 45 jaar lang bediend, van 1907 tot 1952. Na zijn pensionering werd hij opgevolgd door zijn schoonzoon Roel Wiering, die op zijn beurt in 1986 werd opgevolgd door Cor Hensbergen. De bediening is nu in handen van de gemeente. In de naast de brug gelegen, inmiddels gesloopte, brugwachterswoning was tot omstreeks 1965 een café gevestigd.

De naam Hakkelaarsbrug is al vrij oud, gelet op het feit dat deze wordt vermeld op een in 1709 door Justus Broekhuyzen getekende kaart van Gooiland. Een overtuigende verklaring voor het ontstaan van de naam is er niet. *) De Hakkelaarsbrug werd vroeger Googbrug genoemd naar het riviertje de Goog, dat in Muiderberg bij de Kavelberg ontspringt. Volgens historici is ‘keizer’ Napoleon Bonaparte een keer op het grondgebied van Muiderberg geweest. Op 11 oktober 1811 was hij namelijk via de Zuidpolderweg op doortocht naar Naarden. Vermoedelijk is hij toen ook over de Hakkelaarsbrug gereden, of heeft hij deze op zijn minst gezien.

In joodse kring heeft de naam van de brug een bijzondere betekenis. Een oud Amsterdams-joods gezegde luidt: ‘Hij (of zij) is al bij de Hakkelaarsbrug’. Hiermee wordt bedoeld dat de betrokkene ernstig ziek is en ten dode opgeschreven. De uitdrukking stamt uit de tijd dat overleden Amsterdamse joden per trekschuit naar de joodse begraafplaats in Muiderberg werden gebracht en bijna op bestemming aangekomen de Hakkelaarsbrug passeerden.

Op deze zeldzame ansichtkaart is te zien, dat de Gooische Stoomtram over de Hakkelaarsbrug rijdt. Volgens Muiderbergers ligt de brug overigens bij Muiderberg en niet bij Muiden, zoals op de ansichtkaart staat vermeld.

*) Kl. Sierksma legt verband met ‘hangi-haar’, waarbij ‘hangi’ wordt verklaard met steilte of helling en ‘haar’ met zandige heuvel.

« Terug naar Lexicon A-Z